Is groter altijd beter?

March 26, 2020

Is groter altijd beter? 5 gigantische bladeren en waarom ze zo reusachtig zijn.

Is groter altijd beter?

Een groter blad betekent meer oppervlakte om zonlicht op te nemen, wat meer groei betekent! Dus is dit het antwoord op de vraag? Nee, er komt meer bij kijken dan alleen het zonlicht.

Een groot blad verliest meer water dan kleine. Het is net als zweten: om een fatsoenlijke temperatuur te behouden, scheidt een plant water uit via de bladeren. Je kunt wel een grootbladige jongen willen zijn in een woestijn, maar dat leidt dus vrijwel zeker tot de dood: je kunt daar niet zoveel water missen! Woenstijnplanten hebben daarom vaak kleine, dikke blaadjes. In het geval van cactussen zijn de blaadjes zelf zo klein geworden dat ze tot stekels zijn getransformeerd.

Maar waarom zijn bladeren in koudere klimaten dan niet groter? Geen risico op oververhitting daar, toch? Het blijkt dat het risico op vorstschade ook een grote rol speelt. Kleinere bladeren zijn beter in staat warmte uit hun omgeving te halen wanneer het koud wordt.

De warme, vochtige tropen, dáár kun je los gaan met je bladeren! Het is er vochtig genoeg zodat zweten geen probleem is en er komt geen sneeuw. Het is dus geen verrassing dat deze 5 reuzen allemaal uit tropische gebieden komen:

5. Dinosaurusvoedsel (Gunnera manicata)

gunnera manicata leaf giant leaves dinosaur food giant rhubard
Voor iedereen in de noordelijke regio's van Europa: het wordt hier niet groter dan dit! De oorspronkelijke habitat is de bergbossen in het zuidoosten van Brazilië. Bladeren groeien 2m groot, soms zelfs 3m! De onderkant van het blad en de bladstelen hebben pinnen, dus dekking voor regen onder deze gigant is een beetje riskant! Hoewel de niet-wetenschappijke naam voor G. manicata 'giant rhubarb' (gigantische rabarber) is, is deze niet nauw verwant aan rabarber.

Onderzoekers ontdekten dat deze plant medicinale eigenschappen bevat: de fenolverbindingen zijn effectief tegen Candida albicans en Staphylococcus aureus, respectievelijk een gist en een bacterie in het menselijk lichaam die beide voor flinke klachten kunnen zorgen wanneer ze met teveel zijn.

4. Ethiopia’s "boom tegen honger" (Ensete ventricosum)

Dit lid van de bananenfamilie wordt de ‘boom tegen honger’ genoemd omdat dit multifunctionele gewas als voedsel dient voor ongeveer 20 miljoen Ethiopiërs. Je denkt nu aan de bananen zeker? Nee, dat is niet het eetbare deel van deze plant! Het is de pseudostem en de ondergrondse bol die het zetmeelrijke voedsel leveren.

Bladeren van deze plant kunnen tot 5 m lang worden! Andere namen voor deze plant zijn Ethiopische banaan, valse banaan, Abessijnse banaan of enset.

3. Sail away, sail way, sail away (Manicaria saccifera)

Manicaria saccifera leaf

Je zou denken dat het iets uit een tekenfilm is, maar nee: deze palmbladen werken als zeilen voor kano's! En daar stopt het niet: er zijn maar liefst 36 toepassingen van deze palm bekend... Van manden en textiel tot voedsel en medicinale doeleinden. 


Zoals je op deze foto ziet, kunnen bladeren erg groot worden, soms zelfs 8 m! De zaden van deze palm kunnen lang in het water drijven, totdat ze ergens belanden waar ontkieming mogelijk is.

2. De hoogste van allemaal (Raphia regalis)

Bladeren meer dan 25 m lang. Hoe... ik bedoel, hoe?? Kun je het je voorstellen? Het is volkomen begrijpelijk dat deze bladeren onder andere worden gebruikt om meubels te maken. Maar eerlijkheidshalve dient gezegd te worden dat de bladeren zijn niet 'volledig' zijn: ze bestaan uit 180 afzonderlijke blaadjes langs de hoofdbladsteel. Maar toch... over deze giganten kunnen met gemak horrorfilms gemaakt worden!
Ironisch genoeg is er, ondanks dat het een zeer belangrijke bron is voor een groot deel van Afrika, verrassend weinig bekend over deze soort en zijn er dus heel weinig foto's beschikbaar! Ik kon er geen vinden die de immense bladeren van de plant toont.

1. De koningin van de bloemen (Victoria amazonica)

Voorheen bekend als Victoria regina of regia, verwijzend naar koningin Victoria. De leliebladeren hebben een diameter van 3 m en kunnen gemakkelijk een klein kind houden! Deze plant produceert de grootste bloemen ter wereld: tot 40 cm in diameter. Ze bloeien slechts twee nachten. De eerste nacht ruikt het naar ananas, de tweede nacht is de geur verdwenen. Waarom? De kever die het moet bestuiven, wordt op deze manier aangemoedigd om naar een andere bloem te gaan. Perfect voorbeeld van hoe mooi en slim de natuur is!
  • Referentielijst
    • Ian J. Wright et al. (Sep 2017) “Global climatic drivers of leaf size” Science, 357 (6354) p917-921 (accessed Dec 2019) https://dx.doi.org/10.1126/science.aal4760 
    • https://www.newscientist.com/article/2145966-we-may-finally-understand-why-tropical-plants-have-huge-leaves/ (accessed Dec 2019)
    • Christiane Maria Colli et al.  (Jan 2014). "Chemical constituents and pharmacological profile of Gunnera manicata L. extracts". Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences. 50 (1) p147-154 (accessed Dec 2019) http://www.dx.doi.org/10.1590/S1984-82502011000100015 
    • Brandt SA et al.  1997. “The “Tree Against Hunger”: enset-based agricultural system in Ethiopia”. Washington, DC: American Association for the Advancement of Science. 
    • James S. Borell et.al. (Jan 2019). "Enset in Ethiopia: a poorly characterized but resilient starch staple". Annals of Botany. 123 (5) p747–766 (accessed Dec 2019) https://dx.doi.org/10.1093/aob/mcy214 
    • https://www.kew.org/read-and-watch/tree-against-hunger (accessed Dec 2019)
    • Juan Carlos Copete et al. (June 2018) “Pollination Ecology of the Manicaria saccifera (ARECACEAE): A Rare Case of Pollinator Exclusion” Chapter from the edited volume “Pollination in Plants”. (accessed Dec 2019)https://dx.doi.org/10.5772/intechopen.76073
    • http://www.palmpedia.net/wiki/Manicaria_saccifera (accessed Dec 2019)
    • Cosiaux, A., Gardiner, L.M. & Couvreur, T.L.P. 2018. Raphia regalis . The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T46200A95309512. (accessed Dec 2019) http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T46200A95309512.en
    • https://owlcation.com/stem/Which-Plant-Has-The-Largest-Leaf-In-The-World (accessed Dec 2019)
    • https://www.hortusleiden.nl/de-hortus/kassen/victoriakas/victoria-amazonica (accessed Dec 2019)

Vond je dit een leuk artikel? Lees meer over vreemde snuiters op de pagina Wonderlijke planten!

Share this

Nederlandse artikelen? Klik hier.

philodendron aroid

Famous insta-family: aroids!

By Marieke • 03 Aug, 2022
Aroids: so diverse!
zaagcactus, ric-rac cactus, epiphyllum anguliger

Cacti

By Marieke • 01 Aug, 2022
What does it mean if you receive a cactus as a gift? It's probably your birthday or a houswarming gift. After all, a stylish cactus is a hip accessory in a modern living room. However, it was not a suitable gift in the past: it was said that if you gifted someone a cactus, you would secretly experience the recipient as 'prickly' and unpleasant. Or maybe you underestimate the recipient's green thumb? Since a cactus just stand there, on your windowsill, whatever you do or don't do for it. But is that really the case? Let's take a closer look at these spiky statues.
Euphorbia, pointsettia

Euphorbia

By Marieke • 16 Mar, 2022
Euphorbia is a genus with many diverse species. From native Marsh Spurge to Madeiran trees and bulbous succulents. Our poinsettia also belongs to this genus!

Moving plants

By Marieke • 15 Mar, 2022
In the 17th century, something remarkable happens: botanist Rumphius places a plant between the animal kingdom and the plant kingdom. Why? Because it moved when touched. At the time, such sensitivity was only ascribed to organisms in the animal kingdom. But this was a plant!

Caudex plants

By Marieke • 19 Dec, 2021
Caudex plants are extremely popular these days. But the concept of caudex plant is not so clear. What exactly is it and how do you take care of them?

Orchids in the air

By Marieke • 19 Dec, 2021
Confession: until recently, no orchid was allowed in my house anymore… Years ago I had 2 Butterfly orchids and planned to take better care of them, hoping to get more flowers. I did everything to make them feel good! Until one day in the summer I didn't pay attention and the poor plants burned to death on my south-facing roof terrace… Together with my good intentions I threw the plants away. No more orchids for me!
desmodium-gyrans telegraafplant dancing-plant

Dancing plant

By Marieke • 06 Nov, 2021
I wrote about a fast-moving plant before, in my article on carnivorous plants : the Venus Flytrap. The dancing plant is also a fast-moving plant, albeit not as fast as the flytrap. Yet it can be seen with the naked eye! I sowed some of these plants and made some timelapses, see the video below.

Fatties

By Marieke • 06 Nov, 2021
A succulent plant with partly transparent leaves! I got it from Rogier after our first meeting, about two years ago. This little Haworthia cooperi was a 'pup', a little one that had started growing on the mother plant. This mother plant was collected by an acquaintance of Rogier (with permission) in the Bolo Nature Reserve in South Africa. My love for weirdos in the plant world immediately bubbled up. And there is much more to discover about succulents!
Show More
Share by: