Rechts: Rogier van Vugt Links: ikzelf. Foto: Petra Sonius



M: Een vetplantje met deels doorzichtige blaadjes! Ik kreeg het van Rogier na onze eerste ontmoeting, zo’n twee jaar geleden. Deze kleine Haworthia cooperi was een ‘pup’, een kleintje dat aan de moederplant was gaan groeien. Deze moederplant was door een kennis van Rogier verzameld (met toestemming) in het Bolo Nature Reserve in Zuid Afrika. Mijn liefde voor vreemde snuiters in de plantenwereld borrelde meteen op. En er is nog veel meer leuks te ontdekken aan vetplanten, ofwel succulenten!



Haworthia cooperi, de wilde variant. Blaadjes zijn bovenaan doorzichting en aan de zijkant groeien 'pups'.



R: Dit was onze eerste ontmoeting, Marieke. En deze glashaworthia zijn nog steeds een van mijn favoriete planten. Zelf ben ik er ooit aan begonnen omdat ik vooral een hele luie watergever ben maar toch iets heel aparts wilde hebben op de vensterbank. Succulenten zijn dan planten waar je dan snel bij terecht komt. Ze zijn zo vreselijk divers. Succulent is dan ook een verzamelnaam voor een breed scala aan planten die niet perse aan elkaar verwant zijn. Het zijn planten die bovengronds, in hun bladeren of stengels water op slaan, en zo in gebieden kunnen overleven waar het regelmatig erg droog is. Veel cactussen zijn bijvoorbeeld succulenten. Maar niet elke succulent is een cactus, want cactussen zijn een bepaalde plantenfamilie en dus wel aan elkaar verwant. Zo zijn er cactussen die geen succulent zijn maar toch een cactus, simpelweg omdat ze tot de cactus familie behoren.

M: Vaak worden vetplanten aangeprezen als makkelijke kamerplanten inderdaad: ze hebben weinig water nodig, weinig tot geen voeding en je hoeft ze niet snel te verpotten. Als dat bij jou past is het inderdaad de ideale kamerplant. Tenminste: als je een lichte plek voor ze hebt. Soms zie ik mensen met enige trots hun ‘snelgroeiende vetplant’ tonen op social media. In plaats van een gezonde, dikke plant zie je een dunne spriet die wanhopig op zoek is naar licht. Strekken noemen we dat. Het gebeurt vaak in de winter, als er minder licht is maar mensen de vetplanten in de warme huiskamer wél water blijven geven. Beter is het de watergift deze maanden te minderen en, indien mogelijk, je vetplanten wat kouder te zetten, bijvoorbeeld in de slaapkamer.

Blaadjes van Echeveria waaraan al worteltjes en een nieuw plantje aan het groeien is.



R: Ja oeps!. Succulenten zijn echte overlevers maar met een paar goedbedoelde groene vingers kunnen ze zo maar het loodje leggen. Te weinig licht is vaak de reden. Het goede van kunnen overleven op een plek waar de concurrentie dat niet kan is dat er niet veel planten zijn die schaduw geven. Veel licht is dus essentieel. Ook is een constant vochtige grond iets waar deze planten niets mee kunnen. De wortels kunnen dan makkelijk rotten en vervolgens lijkt je plantje uit te drogen terwijl hij kleddernat staat. Maar de brandende zon in de zomer en bijna nooit water is ook niet goed. Vooral achter glas krijg je dan een situatie die zelfs voor een woestijnplant te veel wordt. Het is lastig alle succulenten over een kam te scheren want zelfs in arctische gebieden kun je succulenten vinden. Maar je kan er van uit gaan dat wat bij een tuincentrum te koop is ook echt in een huis te kweken is. Het is wel veel leuker om deze plantjes van een gespecialiseerde kweker te kopen. Dan zit er vaak een naam bij en kan je de herkomst en exacte wensen van het plantje opzoeken.

M: Vetplanten vermeerder je heel makkelijk via bladstekken. Je breekt een blaadje af en legt het op een schaaltje op een lichte plek. Vervolgens moet je dat doen wat voor fanatieke plantliefhebbers nog wel eens lastig is: negeren. Na een tijdje komen de eerste wortels uit het blaadje. Wacht nog iets langer en het nieuwe plantje begint te groeien! Op de foto's hierboven zie je nieuwe plantjes uit blaadjes van een echeveria komen.

Toch is het zááien van vetplanten ook een geweldige bezigheid. Met een groeilamp kun je het zelfs het hele jaar doen. Wanneer het werk in de tuin stil ligt kun jij binnen aan de slag met je vetplanten. Een hoge temperatuur is niet nodig. Veel vetplanten komen uit gebieden met hete, droge zomers, maar dat is uiteraard niet de tijd dat ze kiemen. Pas in de koudere, nattere periode kiemen ze. Twintig graden en een lichte, vochtige plek is alles wat je ze hoeft te bieden. Het is prachtig om te zien hoe de kleine groene puntjes heel langzaam hun volwassen vorm krijgen. Geduld is daarbij wel een vereiste; bij de meeste vetplanten duurt het jaren voor ze hun volwassen vorm hebben aangenomen.

Vetplanten uit zaad opkweken is een heerlijke bezigheid! Geduld is wel nodig, maar het geeft al snel mooie plaatjes. Je ziet hier zaailingen van Dintherantus (gespikkeld, met munt) en Faucaria tigrina (met 'tandjes') met op de achtergrond Cheiridopsis.



R: Er zijn echter ook vetplanten die maar een of enkele jaren oud worden. Dus die moet je keer op keer zaaien. Klinkt als gedoe maar is eigenlijk leuk omdat je vrij snel de ontwikkeling van deze planten ziet. Een super bijzonder voorbeeld is Aichryson dumosum. Online kan je voor veel geld zaadjes kopen van dit vetplantje wat alleen maar voorkomt op een piepklein stukje van Madeira. Ik ben zelf ooit met een paar zaadjes begonnen en heb er nu een heleboel die ik aan mensen kan uitdelen. Op deze manier kunnen bedreigde planten een steuntje in de rug krijgen en kunnen ze niet zomaar uitsterven mocht het in de natuur ooit mis gaan

M: Ook aan mij heeft Rogier ze uitgedeeld. Uiteraard koester ik die zaailingen: wat tof dat ik in mijn huiskamer een steentje bij kan dragen aan het behoud van deze soort! Hopelijk gaan ze enthousiast bloeien zodat ik ze kan bestuiven en de zaadjes ook uit kan delen.

Ondertussen is de Haworthia cooperii pup die ik van Rogier kreeg flink gegroeid. Ze is druk bezig om zelf pups te maken. Binnenkort kan ik op mijn beurt dus iemand blij maken met een fascinerende vetplant en hopelijk de liefde voor deze plantengroep aanwakkeren!

Tips voor vetplanten die in de meeste tuincentra te koop zijn:

- De haworthia in ons artikel is de wilde, oorspronkelijke variant. Bij het tuincentrum kun je vaak een gecultiveerde variant kopen, die speciaal verder gekweekt is op de doorzichtige blaadjes.

- Augurkenplant Delosperma echinatum. Een grappig plantje waarbij de blaadjes op kleine augurken lijken.

- Echeveria: een groep vetplanten in vele soorten en maten verkrijgbaar. Ze zijn erg goed uit blad te stekken!

- Haworthia fasciata. Een Haworthia met witte strepen op de bladeren. Letterlijk: je kunt ze voelen! Haworthia's zijn niet uit blad te stekken maar maken 'pups' aan.

- Sedum "Burrito": een hangplant met vele kleine, dikke blaadjes. Er vallen er altijd een paar af als je de plant verpot of verzet, maar geen nood: elk blaadje groeit makkelijk weer uit tot een nieuw plantje!

- Crassula marnieriana: de stengels van deze plant lijken een ketting met blaadjes.

- Crassula ovata: als klein plantje of als klein boompje.

- Crassula's zijn er in nog veel meer soorten en maten, zoals Crassula 'Shrek ears' of Gollum, Crassula tenelli, Crassula undulatifolia 'Magic' of Crassula marginalis.

- Pachyphythum oviferum: wordt in het Engels ook wel ‘maansteen’ genoemd door de blaadjes die op kiezels lijken.

- Aloe's: naast de bekende Aloe vera heb je nog veel meer aloes met mooie patronen, zoals deze Aloe 'spider', Aloë rauhii 'Demi' of Aloë aristata 'Cosmo'.

- Kalanchoë beharensis: een vetplant met grote, grijze bladeren

- Pandaplant Kalanchoe tomentosa: prachtige kleine zachte grijze blaadjes met een donkerbruine rand

Zaadjes of planten kopen bij een specialist? Wat tips:

- Unusual Seeds (Servië): ook op Etsy. Biedt veel verschillende soorten zaden met hoge ontkiemingsrate. De eigenaar reageert snel via Etsy op je vragen en is erg behulpzaam. Op zijn website vindt je zeer gedetailleerde informatie over het zaaien van allerlei soorten vetplanten. Je vindt er niet alleen info over het zaaien maar ook wat te doen als de zaadjes ontkiemd zijn. Wanneer ga je de luchtvochtigheid verlagen? Wanneer ga je de plant in volle zon zetten? Dat soort informatie mist vaak bij andere bedrijven.

- Ikhebeencactus: Bieden naast cactussen ook bijzondere vetplanten aan en caudexplanten.

- Sunnyplants: Planten, stekjes en zaden van voornamelijk cactussen en vetplanten. Kijk bij Unusual seeds hierboven voor uitgebreide zaai- en groeitips.
- Uhlig Kakteen (Duitsland): Verkoopt naast zaden en planten van cactussen en vetplanten ook veel bijzondere hoya's (wasbloemen). Je kunt de kwekerij bezoeken in Duitsland, of online bestellen.

- Mesa garden (VS): groot assortiment zaadjes van cactussen en vetplanten. Rogier geeft aan nog nooit douaneproblemen gehad te hebben met zaadjes uit de VS.

- Kakteen Haage (Duitsland): Zowel planten als zaadjes van cactussen en vetplanten. Je kunt de kwekerij bezoeken in Duitsland, of online bestelllen.

Pas op met obscure online aanbiedingen op veilingsites die planten in onwerkelijke kleuren beloven.

Vragen of opmerkingen? Neem contact met me op!